Statystyki pożarowe w wielu krajach wskazują, że największe zagrożenie dla ludzi w pierwszej fazie pożaru, czyli w czasie kiedy powinna nastąpić ewakuacja ludzi z budynku, stanowią gazowe produkty spalania i rozkładu termicznego. Zagrożenie to wynika głównie ze znacznego stężenia w tych produktach silnie toksycznych gazów, takich jak tlenek węgla, chlorowodór czy cyjanowodór.
Tlenek węgla powstaje w czasie większości pożarów, natomiast inne gazy toksyczne, powstają przy spalaniu tworzyw sztucznych, coraz szerzej stosowanych w budownictwie. Zatrucie trującymi gazami, czyli tzw. zaczadzenie, to przyczyna śmierci ok. 80% ofiar pożaru.
Praktycznie stosowane są dwie zasadnicze metody ograniczania tych zagrożeń:
- systemy urządzeń służących do usuwania dymu – których zasada działania polega na usuwaniu ciepła i dymu w sposób naturalny lub mechaniczny, co pozwala uzyskać przypodłogowy obszar niezadymiony, poniżej unoszącej się warstwy dymu; https://prowadzenislowami.pl/
- systemy urządzeń zapobiegających zadymieniu – oparte na zapewnieniu różnicy ciśnień pomiędzy przestrzenią objętą pożarem, a przestrzeniami chronionymi, które stosowane przede wszystkim w budynkach wysokich i wysokościowych.
Naturalny system wentylacyjny służący do odprowadzania dymu i ciepła (określany jako NSHEV (Natural Smoke and Heat Enhaust Ventilation), jest najczęściej stosowanym systemem bezpieczeństwa w przypadku zagrożenia wybuchem pożaru. Oparty jest on na zasadzie wentylacji grawitacyjnej, wywoływanej siłami unoszenia, powstałymi na skutek różnicy gęstości gazów, wynikającej z różnicy temperatury. Następuje naturalna separacja warstwy górnej, w której znajdują się gorące gazy wymieszane z dymem – są one stopniowo usuwane na zewnątrz przez klapy dymowe lub okna oddymiające – od warstwy dolnej, przypodłogowej, wolnej od dymu, która może być wykorzystana do sprawnej ewakuacji ludzi z budynku w warunkach dobrej widoczności, jak i ułatwia pracę ekipom straży pożarnej w czasie akcji gaśniczej
Naturalny system odprowadzania dymu i ciepła zapewnia:
- wspieranie ewakuacji ludzi z budynków i innych obiektów budowlanych,
- zmniejszenie temperatury pod dachem i opóźnienie rozprzestrzeniania się pożaru w kierunku poziomym,
- ułatwienie dostępu w celach gaśniczych poprzez poprawę widzialności,
- zmniejszenie szkód pożarowych i strat finansowych poprzez ochronę, przed szkodliwym działaniem gorącego dymu, konstrukcji i wyposażenia budynku.
Okna oddymiające, podobnie jak klapy dymowe, podlegają wymaganiom normy PN-EN 12101-2: 2005 [5]. W normie tej określono wymagania i metody badań okien i klap dymowych, które są przewidziane do instalowania jako element grawitacyjnego systemu odprowadzania dymu. Jest to norma zharmonizowana, więc pozwala na oznakowanie CE, co umożliwia sprzedaż okien i klap na terenie całej Unii Europejskiej bez dodatkowych certyfikatów. Badaniu podlega konstrukcja okna wraz z napędem uruchamiającym je w przypadku pożaru.
Okienne systemy oddymiania służą do odprowadzanie dymu i ciepła w przypadku pożaru wewnątrz budynku, a najczęściej wykorzystywane są okna umieszczone na klatkach schodowych budynków użyteczności publicznej, w pasażach i atriach centrów handlowych. Więcej informacji na temat systemów oddymiania gratwitacyjnego znajduje sie na www.alfa-system.info
Okna oddymiające używane są również do codziennej wentylacji (przewietrzania) pomieszczeń w normalnych warunkach eksploatacji, bez wywoływania stanu alarmowego (zapewniają dopływ świeżego powietrza i odprowadzenie zużytego).
Koszty utrzymania budynku mogą być zmniejszane przez wykorzystywanie systemu automatycznego otwierania okien do schładzania nocnego.
Okna oddymiające zapewniają również dostarczanie naturalnego światła i wzrokowy kontakt z otoczeniem, jak zwykłe okna.